Cystische acne: wat is het, en wat kun je eraan doen?

Cystische acne is een vorm van acne die misschien wel het moeilijkst te behandelen is. De wondjes zijn pijnlijker en de kans op littekens van puistjes is veel groter dan bij een milde tot matige vorm van acne.

Cystische acne wordt veroorzaakt door hormonen. De talgklieren van de huid worden om nog onbekende reden extreem gevoelig voor een grote stroom mannelijke hormonen en reageren daarop door te veel talg te produceren.

De talgklier raakt verzadigd, zwelt op, wordt hard, kan de overtollige talg niet naar het huidoppervlak afvoeren en barst onderhuids open. Dat veroorzaakt een acute ontsteking met roodheid en pijn. Littekens zijn vaak het gevolg.

De oorzaak lijkt genetisch. Omdat hormonen ook een belangrijke rol spelen, ontstaat de aandoening vooral tijdens de puberteit, een zwangerschap, de menstruatiecyclus, perimenopauze en menopauze en de aandoening Polycysteus-ovarium syndroom (met cystes in de eierstokken als gevolg).

Hoe herken je het?

Zichtbare rode bultjes diep in de huid kunnen een teken zijn van cystische acne. Soms hebben deze bultjes een wit kopje. Bij aanraking zijn ze pijnlijk, soms ook zonder aanraking. Vaak is de ontsteking al voelbaar voordat er bultjes zichtbaar zijn.

Behandelplan

Cystische acne is niet helemaal te verhelpen. Wel zijn er manieren om de gevolgen tot een minimum te beperken.

• Volg een eenvoudige, consequente huidverzorgingsroutine.
• Gebruik twee keer per dag een milde, effectieve, in water oplosbare reiniger.
• Vermijd zeep aan een stuk. De ingrediënten die zeep de vaste vorm geven, kunnen poriën verstoppen.
• Gebruik dagelijks een BHA(salicylzuur)-exfoliant. Dit om roodheid en zwellingen te verminderen, bacterievorming in de poriën te reduceren en de talgafvoer van de huid te bevorderen.
• Gebruik daarnaast dagelijks een product met benzoylperoxide (verkrijgbaar bij de apotheek) om de bacteriën in de poriën te doden. Let op dat het geen irriterende stoffen als menthol en alcohol bevat. Deze bevorderen de kans op roodheid en ontstekingen juist.
• Gebruik geen dag- of nachtcrème in een dikke textuur op plaatsen met cystische acne. Vooral crème-achtige texturen kunnen de poriën verstoppen. Een goede optie is een lichtgewicht gel of lotion.

Mocht dit behandelplan na 4 weken dagelijks gebruik geen effect hebben, dan adviseren we je een dermatoloog te raadplegen.

Bronnen: Journal of Affective Disorders May 2010, pages 306-308; Contraception, April 2009, pages 282-289; Journal of Drugs in Dermatology, September 2009, pages 837-844; Dermatologic Clinics, January 2009, pages 33–42; Journal of Cosmetic Dermatology, September 2008, pages 180–188; Journal of Drugs in Dermatology, July 2008, pages 627–632; Seminars in Cutaneous Medicine and Surgery, December 2007, pages 210-220; Lasers in Surgery and Medicine, February 2007, pages 180–188; Advances in Dermatology, Volume 23, pages 155–163; and www.medicine.net.

Gerelateerde artikelen

• Vier belangrijke tips voor een egalere huid
• Puistjes en rimpels tegelijk bestrijden: het kan!
• Rode vlekken en littekens van puistjes: hoe kom je er van af?
• Wat is acne?